50 поуки на светиот Теофан Затворник I дел
За духовниот живот
- Не кажувајте: ,,Јас не можам”. Тоа не е говор на христијанин. Христијанинот вели: ,, Можам сe' ”, но не сам по себе, туку со Господ Кој ни дава сила.
- Смуртениот, одбивниот живот, не е живот по Бога. Кога Спасителот им кажал на оние што постат, да си ја измијат и помажат главата и да се исчешлaат, под тоа всушност подразбирал, да не бидат смуртени.
- Непријателот (демонот) обично дотрчува, и повторува: не им попуштај, оти ќе те повредат. Тој сака да ни наштети. Подобра заштита од повредувањето е смирената попустливост.
- За честото причестување не може да се каже ништо неодобрувачко. Но еднаш или два пати месечно е правата мерка.
- Со едно Евангелие или Нов Завет е можно да се проживее еден цел век - и секогаш да се чита. Сто пати прочитај, а таму повторно ќе најдеш нешто недочитано.
- За световните дела треба да се трудиме, како за задачи од Господа и како пред Господа. Кога така ќе се настроите, тогаш ни едно световно дело нема да ги оддалечи вашите мисли од Бога, но напротив ќе ве приближи кон Него.
- Не се спријателувај со оние што се забавуваат, туку со оние кои се бојат од Господа.
- Има луѓе, кои мислат дека го прошируваат кругот на слобода во своите неограничени желби, а всушност прилегаат на мајмуни, кои самоволно се вовлекуваат во мрежа.
- Кога ќе наиде самофалењето, тогаш соберете сe' од претходниот живот, со кое според совеста, не можете да се пофалите, и поразете ги така помислите што ве напаѓаат.
За молитвата
- Ако молитвата е исправна, тогаш сe' е е исправно.
- Кога се молиме на Бога, подобро е никако да не Го замислуваме, но само да веруваме дека Тој е тука: дека е блиску и дека сe' гледа и сe' слуша.
- Лекарите велат: ,,Не излегувај надвор на празен стомак”. Во однос на душата тоа се извршува со молитвата и со читањето”. Со нив душата се нахранува и не излегува гладна на секојдневните дела.
- Главно расположение на молитвата треба да биде покајанието, зашто сите ние многу грешиме.
- Домашните работи, можат да го оправдат само краткото стоење на молитва, но немањето внатрешна молитва не можат да го оправдаат.
- Бог ли не слуша? Бог сe' слуша и сe' гледа. Само што исполнувањето на твојата желба, го смета за неполезно за тебе.
За борбата со страстите
- Како од оган плашете се да дејствувате според страстите. Каде што има макар и мала сенка на страст, таму не очекувајте ништо корисно. Тука се сокрива ѓаволот и тој сe' сплеткува.
- Не мислете, дека е дозволено слобода на мислите, чувствата, зборовите и движењата. Треба сe' да се држи на узди, и да се управува со себе.
- Додека го одмарате телото не очекувајте ништо добро.
- Кога пиете вода, ја вадите и најмалата во неа падната мушичка; кога ќе ви влезе трн во прстот, такашто трнот да е и едвај видлив за очите, вие се трудете да се ослободите од неспокојството што тој ви го причинува; кога во окото ќе влезе и најмала прашинка и ви го заматува погледот, вие преземате секаков труд за што поскоро да го исчистите окото од неа. Така поставете си себеси за закон, да дејстувате исто и во однос на страстите: во каков и мал вид тие да се пројавуваат, потрудете се да ги истерате, и тоа толку безмилосно, да не остане ни трага од нив.
- Окото на својот ум не симнувајте го од срцето, и сe' што оттука излегува зграбувајте го и распознавајте го: доброто - нека живее, а тоа што не е добро - треба веднаш да се умртви.